Kosovo
Algemene landen informatie
ongeveer
1,65 miljoen inwoners Taal:
Albanees, Servisch Kroatisch
Telefoon toegangsnummer 00381 Munteenheid
Euro BTW niet
terugvorderbaar
Toegestaan alcohol percentage 0,5%
als u een voertuig bestuurd.
De
geschiedenis van Kosovo
Kosovo is ongeveer net zo groot als een derde van Nederland. Het aantal inwoners
lag vóór de oorlog tussen de 1,5 en 2 miljoen. Van hen was 90 % Albanees en 10
% Servisch. De Albanezen zijn overwegend moslim, de Serviërs orthodoxe
christenen. Kosovo heeft veel grondstoffen als lood, zink, zilver, nikkel en
steenkool, met name in Noord-Kosovo. Toch was de economische situatie zeer
slecht: 70% van de Albanezen in Kosovo zat zonder werk. Overigens waren die
cijfers voor de Servische bewoners van Kosovo nauwelijks beter. Het Joegoslavië
van Milosevic werd al lange tijd economisch en financieel geboycot door de
westerse wereld en maakte een diepe economische crisis door.
Kosovaar met het typische hoofddeksel
De
slag op het Merelveld
In 1389 wonnen de Turken een veldslag op het Merelveld in Kosovo. De Turkse
sultan Murad versloeg de Servische vorst Lazar. Vanaf die veldslag beheersten de
Turken de Balkan. Ondanks hun nederlaag herdenken de Serviërs nog elk jaar de
bijna heilige slag op het Merelveld. Zij zeggen: 'wij hebben de slag verloren,
maar we hebben de Turken wel ernstig verzwakt. We hebben er toen voor gezorgd
dat de Turken niet verder konden oprukken naar de rest van Europa.' De Serviërs
vinden dat zij Europa hebben behoed voor een Turks-islamitische overheersing.
De Turken veroverden in 1389 het land van de Albanezen en dus ook Kosovo. In de
loop van de negentiende eeuw verzwakte de Turkse heerschappij. Servië wist zich
in de loop van die eeuw onafhankelijk te maken. In 1912 verklaarde Albanië zich
onafhankelijk. De grote Europese landen bemoeiden zich ermee en regelden hoe het
verder moest. Zo ging dat in die tijd. Albanië werd als staat erkend, maar
moest grondgebied afstaan. Kosovo en West-Macedonië gingen naar Servië en
Chamria ging naar Griekenland.
Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) was Turkije een van de grote verliezers.
Servië werd vergroot met onder andere Slovenië, Kroatië en Bosnië en er
ontstond een nieuwe staat: Joegoslavië. Die staat is in 1990 uit elkaar
gevallen. Sindsdien zijn Slovenië, Kroatië en Bosnië onafhankelijke staten
geworden. Servië wilde Kosovo hoe dan ook behouden.
Het is trouwens een beetje ingewikkeld met de naam Servië. Samen met Montenegro
vormt Servië de staat Joegoslavië, die ook wel Klein-Joegoslavië wordt
genoemd. Soms gebruiken de media de naam Servië in plaats van (Klein)
Joegoslavië.
Een
Groot-Albanië?
De Albanese meerderheid in Kosovo streeft al lang naar onafhankelijkheid. Er
zijn twee belangrijke politieke groeperingen. De eerste, de LDK, staat onder
leiding van Ibrahim Rugova. Deze Rugova riep in 1990 de onafhankelijkheid uit en
kreeg bij verkiezingen van een schaduwregering in 1992 de meeste stemmen. Rugova
is voor een vreedzame oplossing van het conflict met de Joegoslavische regering.
Maar veel succes had hij niet. Integendeel, de onderdrukking door Serviërs in
Kosovo werd juist erger.
Anderen in Kosovo hebben steeds alleen in een gewelddadige aanpak geloofd. Zij
hebben zich verenigd in het UCK. Dit bevrijdingsleger is in een oorlog tegen de
Serviërs begonnen 1997 met uit Albanië gesmokkelde wapens. In het begin had
het UCK succes. Maar dat duurde niet lang. De Serviërs sloegen terug en
begonnen vervolgens in Kosovo aan een etnische zuivering (het verjagen of
vermoorden van Albanese Kosovaren). Dat heeft in de zomer en het najaar van 1998
geleid tot een stroom van vluchtelingen. Naar schatting 300.000 Albanese
Kosovaren zijn toen de bossen in gevlucht. Zij leefden daar onder erbarmelijke
omstandigheden. Omdat de angst bestond dat vele vluchtelingen de winter niet
zouden overleven, zijn de westerse landen zich met het conflict in Kosovo gaan
bemoeien.
Zowel LDK als UCK hebben steeds gestreefd naar autonomie, maar een zelfstandige
staat voor de Kosovaren. Er werd (en wordt) voor de toekomst zelfs gedacht aan
een vereniging van 'alle' Albanezen in één Groot-Albanië. Dat zou moeten
bestaan uit Albanië, Kosovo, West-Macedonië en een deel van Noord-Griekenland.
Internationale steun voor zo'n Groot-Albanië is er niet.
Overzicht
van september 1998 tot september 1999
Het begon met dreigen. De NAVO zei tegen de
Joegoslavische president Milosevic: 'Trek je troepen terug uit Kosovo, anders
gaan we bombarderen.' Toen, in oktober 1998 ging Milosevic op de knieën voor de
dreigementen. Er kwam een akkoord. Door dit akkoord te ondertekenen beloofde
Milosevic zijn troepen uit Kosovo terug te trekken. Hij moest toestaan dat de
vluchtelingen terugkeerden naar hun huizen. En hij moest 2000 internationale
waarnemers in Kosovo toelaten, die zouden controleren of alle afspraken wel
werden nagekomen.
Diplomatieke
missies
Veel mensen waren toen al bang dat het conflict hiermee niet uit de wereld zou
zijn. En dat was ook zo. Een paar maanden bleef het rustig, maar in januari 1999
ging het weer mis. De Servische troepen keerden massaal terug en de strijd met
het UCK werd hervat. Nieuwe gruweldaden lieten niet lang op zich wachten. Al
gauw werd weer een massagraf gevonden en zelfs de waarnemers waren hun leven
niet langer zeker. De NAVO dreigde opnieuw met bombardementen.
Koortsachtig werd nog geprobeerd een oorlog te voorkomen door diplomatieke
missies naar Milosevic te sturen en door in het Franse Rambouillet
onderhandelingen te openen over een vredesregeling voor Kosovo. Maar tot op het
laatste moment weigerden de Serviërs het vredesakkoord te ondertekenen, ook al
had het Kosovo Bevrijdingsleger UCK dit wel gedaan. De NAVO wilde een
vredesmacht in Kosovo legeren om de twee partijen uit elkaar te houden. Maar de
Serviërs weigerden buitenlandse soldaten in Kosovo toe te laten. Zij wilden
zelf in Kosovo de baas blijven.
Bommen
op Joegoslavië
Ja, en toen was het zover. De NAVO had nu zo vaak met bombardementen gedreigd
dat ze er niet langer onderuit kon. Anders zou het bondgenootschap niet langer
geloofwaardig zijn. Waarschijnlijk had Milosevic erop gerekend dat de NAVO het
als puntje bij paaltje kwam toch niet zou bombarderen. Begrijpelijk, want de
verschillende landen van de NAVO waren het onderling nogal oneens geweest. Maar
die verdeeldheid verdween uiteindelijk door de halsstarrigheid van Milosevic. De
NAVO wilde zich niet langer voor gek laten zetten. Zelfs de felle protesten van
Rusland en China tegen de bombardementen werden door de NAVO genegeerd. Op 24
maart 1999 gingen de eerste bommenwerpers de lucht in.
De eerste paar dagen van de bombardementen werden alleen hoogvliegende
toestellen en kruisraketten ingezet voor precisiebombardementen. De NAVO had
gezegd dat ze eerst de luchtverdediging en het hele Servische militaire apparaat
wilde vernietigen voordat verdere acties in aanmerking kwamen. Grondtroepen
sturen was uitgesloten.
Etnische
zuivering in Kosovo
Tot grote verbazing en frustratie van de NAVO gaf Milosevic er na een paar dagen
niet de brui aan. Integendeel, de Servische bevolking werd verder opgejuind.
Zelfs jongens van 12/13 jaar liepen mee in demonstraties tegen de agressie van
de NAVO en ketenden zich vast aan bruggen om op die manier te voorkomen dat de
NAVO daar zou bombarderen. Intussen begonnen de Servische troepen in Kosovo met
een ongekend bruut optreden tegen de Albanese burgerbevolking. Langzaam werd
voor het televisieoog van de hele wereld duidelijk wat Milosevic' strategie was:
een totale etnische zuivering van Kosovo.
Door alle Albanezen uit Kosovo te verdrijven naar de buurlanden en hun huizen te
verbranden kon Milosevic meerdere vliegen in een klap slaan. Hij zadelde de
NAVO-landen en de buurlanden (Albanië, Macedonië, Montenegro) zo op met een
gigantisch vluchtelingenprobleem. Bovendien raakte het Kosovo Bevrijdingsleger
zijn thuisbasis kwijt.
enorme verwoestingen in
Pristina
en Djakova
Toch
grondtroepen?
Na twee weken bombardementen en stromen vluchtelingen gaf de NAVO schoorvoetend
toe dat de luchtacties tot dan toe niet het gewenste effect hadden gehad. Dat
werd voornamelijk geweten aan het slechte weer. Door het dichte wolkendek konden
er veel minder precieze bombardementen worden uitgevoerd dan het plan was.
Bovendien had de NAVO inmiddels een Amerikaanse jachtbommenwerper verloren en
waren er drie Amerikaanse soldaten door de Serviërs krijgsgevangen gemaakt.
Toch was er aardig wat schade aangericht. Uit Joegoslavië kwamen de eerste
berichten dat het leger te kampen kreeg met brandstof- en munitietekorten. Maar
talloze militaire deskundigen waren het over één ding eens: de oorlog zou door
de NAVO alleen definitief gewonnen kunnen worden als er grondtroepen ingezet
werden.
Opklaringen
Na enige tijd begon de oorlog zich gunstiger voor de NAVO te ontwikkelen. Het
weer speelde daarbij een belangrijke rol. De lucht boven de Balkan was vele
weken zeer bewolkt geweest en dat maakte precies bombarderen vrijwel onmogelijk.
Maar het werd helder en daardoor konden er veel meer vliegmissies worden
uitgevoerd en veel preciezer worden gebombardeerd. Regeringsgebouwen in het hart
van Belgrado werden getroffen en de bruggen en spoorlijnen van de belangrijkste
aanvoerroutes werden uit de weg geruimd. De verbeterde weersomstandigheden
maakten ook de inzet mogelijk van Britse Harrier-vliegtuigen en Amerikaanse
Apachehelikopters, die gespecialiseerd zijn in het van nabij uitschakelen van
pantsereenheden en grondtroepen. En daarmee waren voor het eerst de Servische
troepen in Kosovo doelwit geworden.
Milosevic werd gedwongen zijn toevlucht te nemen tot een andere tactiek. Hij
kondigde eerst nog een eenzijdige wapenstilstand aan en bood de NAVO aan de
onderhandelingen te heropenen. Maar de NAVO rook nu bloed en eiste dat Milosevic
onvoorwaardelijk akkoord zou gaan met alle eisen die al eerder als ultimatum
waren gesteld, en voerde de bombardementen nog verder op. Men zei dat het
verleden geleerd had dat Milosevic niet te vertrouwen was en dat men dus nu niet
kon uitgaan van zijn goede wil bij verdere onderhandelingen. Vervolgens sloten
de Serviërs plotseling de grenzen tussen Kosovo en de buurlanden Macedonië en
Albanië en werden de vluchtelingen die nog voor die grenzen stonden
teruggestuurd Kosovo in. Die Albanezen konden namelijk mooi door de Servische
troepen gebruikt worden als menselijk schild tegen luchtaanvallen. En als de
NAVO inderdaad zou overgaan tot grondacties, dan zouden de vluchtelingen ook
tegen de aanvalsstroom kunnen worden ingejaagd om een snelle opmars te
verhinderen.
brandende huizen in Pristina
een gebombardeerde brug
oeps
Een
vredesverdrag
De NAVO hield echter zijn poot stijf en uiteindelijk, na 79 dagen van
bombardementen, is het doel bereikt. Joegoslavië aanvaardde een vredesplan.
Daarin stonden de volgende punten:
Het Servische leger staakt alle geweld en onderdrukking in Kosovo en trekt zich
terug uit deze provincie.
Een internationale vredesmacht wordt gestationeerd in Kosovo om de vrede te
waarborgen. Hierin doen NAVO-landen mee, maar ook Russische eenheden; alles
onder VN-vlag.
De Albanese vluchtelingen keren terug naar Kosovo.
In Kosovo wordt een voorlopig bestuur ingesteld dat de Kosovaren intern
zelfbestuur garandeert.
Een deel van de Joegoslavische troepen mag later naar Kosovo terugkeren om
mijnen te ruimen, het Servische erfgoed te bewaken en grensposten te bemannen. -
Er komt een politiek proces op gang voor de verwezenlijking van autonomie op
basis van het akkoord van Rambouillet.
Het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK wordt ontwapend.
totaal verwoeste centrum van
Djakova
tijdelijk wonen in een UNHCR tent
Blijdschap
en twijfel
Er was blijdschap, maar ook twijfel. Zou Milosevic zich deze keer wel aan de
afspraken houden? Konden de Albanezen inderdaad veilig terugkeren? Welke gevaren
zouden de vredesmacht te wachten staan? Hoe lang zou deze situatie kunnen
voortduren en zou het wel ooit mogelijk zijn vrede te behouden zonder de
aanwezigheid van de Internationale troepenmacht? Ook was er veel gedoe over de
rol van de Russische troepen. De Russen eisten ook een bezettingszone in Kosovo,
om te controleren. Maar de Russen hadden er al die tijd geen geheim van gemaakt
Milosevic te willen steunen, en m.n. de Albanezen geloofden er niet in dat de
Russen zich aan het akkoord zouden houden.
Inmiddels zijn overal in Kosovo vredestroepen gestationeerd. Maar deze hebben
vaak niet kunnen voorkomen dat er nu een Servische vluchtelingenstroom uit
Kosovo op gang is gekomen. Ook zijn er op veel plaatsen moorden gepleegd op
Servische burgers, door de teruggekeerde UCK-troepen. Het UCK heeft onmiddellijk
sleutelposities in Kosovo ingenomen, en het kost de Kfor-vredesmacht vaak moeite
om hen te dwingen hun wapens in te leveren en zich aan de afspraken in het
akkoord te houden.
Vele duizenden Albanese vluchtelingen zijn intussen teruggekeerd naar Kosovo.
Hun haatgevoelens ten opzichte van Serviërs zijn heel hevig. Het is dan ook erg
de vraag of het binnen afzienbare tijd werkelijk vrede in Kosovo zal kunnen zijn
logo van het bevrijdingsleger
UCK
Minaret bewaakt door een KFOR tank
verwoeste huizen in Mitrovica
Vrijwel direct na de beëindiging van de oorlog is VIDOTRANS-HTG voor de stichting Hoop voor Albanië onderweg naar Kosovo, naast de normale noodhulpverlening in de vorm van voeding, kleding, bedden en andere primaire levensbehoeften word al snel gestart met een shelterhome project in de stad Peja (Pec). Totaal zijn er 500 shelter homes naar Kosovo gebracht en met behulp van de Schotse dominee (en “bouwvakker”) Allister Barr opgebouwd.
Voor de Amerikaanss organisaties World Vision en Samaritans Purse zijn na de oorlog 20 legertrucks ingevoerd in Kosovo. Deze werden ingezet voor de distributie van hout, bestemd voor de reparatie van beschadigde Kosovaarse woningen.
Op dit moment zijn er nog
maar weinig kleine NGO´s actief in Kosovo, een groot gedeelte van de
hulpverlening gebeurt op een ander niveau waarbij met name enkele grote NGO en
de UNHCR nog actief zijn.
Wilt u toch hulpgoederen invoeren dan is er in ieder geval een vergunning nodig
van het UNHCR hoofdkwartier in Pristina, ook dient de ontvanger een
geregistreerde humanitaire organisatie te zijn, registratie kan bij de UNHCR in
Pristina.
Import en douane regels voor hulpgoederen
Wat kan absoluut NIET
!!:
1.
Geen vlees en vleeshoudende
producten
2.
Geen zuivel en melkhoudende producten
3.
Geen vis en vishoudende producten
4.
Geen voeding waarbij bij de houdbaarheid een vraagteken kan worden
gezet, bijv. 03-08 kan niet meer vervoerd worden in augustus 2003. In het
algemeen kan gesteld worden dat voeding nog minstens 6 maanden na import
houdbaar moet zijn.
5.
Geen 2de hands koelkasten/vrieskisten dit i.v.m. de zeer
strenge wetten op het vervoer en de uitvoer van afvalstoffen in samenhang met de
CFK regels in Nederland en de Europese unie.
Wat kan maar met de volgende verklaringen:
Aardappelen
(consumptie en poot), Rijst, Zaaigoed en melkpoeder mits voorzien van een NAK
kwaliteitscertificaat en een Phyto Sanitair certificaat en een rassenlijst met
resistentieverklaringen van de PD – Planten Ziekten kundige dienst uit
Nederland.
Verder
kan bijna alles zonder problemen worden ingevoerd onder de volgende hoofdvoorwaarde:
Het
criterium is dat de goederen onder geen enkele voorwaarde gebruikt mogen worden
voor commerciële projecten of anderszins tot winst of verrijking mogen lijden
Uw
ontvanger moet zelf de inklaring verzorgen:
Een service
zoals Fundatia Martha in Roemenië is in Kosovo niet mogelijk maar uw
ontvanger moet zelf de inklaring verzorgen, u moet er rekening mee houden dat uw
ontvanger zelf importvergunningen zorgt:
Het complete set documenten moet van te voren naar uw ontvanger gefaxt worden,
zij kunnen dan reeds van te voren veel douane formaliteiten regelen bij de UNHCR
in Pristina, verder regelen zij bij aankomst de volgende zaken:
1.
Bij een locale douane expediteur wordt de inklaring verzorgt.
2.
Bij de locale douane wordt de inklaring afgehandeld.
Heeft u belangstelling voor een transport of wilt u andere informatie ?
Vul voor een vrijblijvende offerte ons
Informatieformulier
in!
Wij hopen dat we met een transport van uw hulpgoederen op een positieve manier een bijdrage kunnen leveren aan uw hulpverlening in Kosovo